La grande illusion (Ameskeri ederra)

Zinema frantziarraren maisulana den horretan, Jean Renoir-ek berak (1894-1979) Lehen Mundu Gerran izan zituen zenbait bizipen jaso zituen. Bertan hegazkin pilotu bezala parte hartu zuen eta bere hitzetan, nazkatuta zegoen borrokalarien bizitza modu irrealean islatzen zuten filmak ikusteaz -All Quiet on the Western Front (1930) salbu-.

Ihesei buruzko istorio baten ohiko zirriborropean, La grande illusion filmak askotariko interpretazioak eskaintzen ditu. Bere gidoilaria zen Charles Spaak-ekin batera idatzi zuen, ondoko gaiak jorratuz: giza harremanak, klase sozialen arteko loturak (esaten du gizon-emakumeak hobeto moldatzen direla gizarte jatorriaren arabera, nazionalitatearen arabera baino), herriak bereizten dituzten hesiak… Eta era berean Frantzia eta Alemania arteko borrokaldia izanez gero sortuko litzatekeen arriskuaren (ameskeriaren) aurrean bake mezua agertzen du. Gatazka hori geroago ezinbestean hasiko zen.

Istorioa hasiko da Frantziako hegazkin bat arakatze lanetan ari dela, lurreratu eta tripulazioa atxilotzen dutenean: Boïeldieu, jatorri aristokratikoduna eta karrerako militarra, eta Maréchal, merezimenduz gora egin duen tenientea. Von Rauffenstein kapitainak, ohore-kode zaharrei atxikiriko ofizial germaniarrak, adeitasunez hartuko ditu gotorleku batean. Bertan, garai hartako Frantziako estamentu ezberdinen adierazgarri ziren zenbait pertsonaia ezagutuko dituzte.

Filmean begi-bistan geratzen da Renoir-ek behatzeko duen izugarrizko gaitasuna, bere eskuzabaltasuna eta giza inspirazioa, emozioz eta baita umorez ere betetako drama bat eginez (begiratu antzezlana edo txirulak eta eltzeak). Jean Gabin-ek, Pierre Fresnay-ek eta Marcel Dalio-k frantziarren paperak egin zituzten. Erich von Stroheim-ek, aldiz, bere pertsonaia bereizgarrienetako bat den ofizial prusiarrarena egin zuen.