Joseph L. Mankiewicz oinarrizkoa

Joseph Leo Mankiewicz (1909-1993) zinema-zuzendaria, gidoilaria eta zinema-ekoizlea izan zen AEBn . Joseph gaztea medikuntza ikasten hasi zen, baina Columbiako Unibertsitatean Artean lizentizatu zen azkenean. 19 urte zituela, Berlinera joan zen ikasketekin jarraitzera, eta antzerkirako zaletzen hasi zen –Max Reinhardt, PIscator et Brecht-, eta zinema-garai hartan Alemaniako zinemaren korronte espresionista gorenean zegoen. 1929an, Herman anaiak (Ciudadano Kane filmaren gidoiaren egilea) Hollywoodetik deitu zion, gidoilari gisa lan egiten baitzuen. Estatu Batuetako zineman lehen urratsak Paramount estudioetan eta MGMn eman zituen. Han lortu zuen lehen arrakasta profesionala, gidoi onenaren Oscar saria lortu zuen El enemigo publico número 1 (W.S. Van Dyke, 1934) gidoian parte hartu baitzuen. Louis B. Mayer-ek produktore izendatu zuen, eta oso nabarmen bete zuen kargu hori 1935 eta 1942 artean. Denboraldi horretan, 19 film egin zituen MGMrentzat. Horien artean, bi film nabarmendu behar dirai: Furia (1936), Fritz Langek zuzendua, intolerantziaren eta arrazismoaren aurkako alegatua, edo irakurketa politiko nabarmena, eta Historias de Filadelfia (1940), George Cukor-ek zuzendutako sexu-borrokari buruzko komedia.

1944an zuzendu zuen lehen filma, El castillo de Dragonwyck (1944). 1947an beste maisulan bat lortu zuen El fantasma eta Muir andrea filma poetikoarekin. 1949an Carta a tres esposas filma estreinatu zuen. Bertan agerian geratu zen emakumeen psikologian zuen interesa, eta bi Oscar sari jaso zituen: gidoi egokitu onenarena eta zuzendaritzarik onenarena.Arrakastatsu izan zen film hau, zazpigarren Artearen klasikotzat jotzen den Eva al desnudo (1950) filmarekin, antzerkiaen munduan errukirik gabeko anbizioei buruzkoa. Film honekin , Mankiewiczek sei Oscar lortu zituen, besteak beste, film onenarena, zuzendaritza onenarena eta gidoi egokitu onenarena. Gero, beste film nabarmen batzuk egin ziren, oso mota desberdinetakoak (hain zuzen, “zuzendari sailkaezina” deitu zioten), hala nola Operación Cicerón (1951), James Mason eta Danielle Darrieux espioiekin; klasiko bat, Julio César (1952), garai hartako aktorerik onenetako batzuekin (Marlon Brando, James Mason, Deborah Kerr, eta abar.); La condesa descalza (1954), Zinemaren mundu irensleari buruzko filma; Ellos y ellas ( 1955), zuzendu zuen musikal bakarra, eta De repente, el último verano (1959) Tennessee Williamsen istorio baten pantailara egokitzea.

Baina iritsi da Mankiewiczek bere “amesgaiztoa” deituko lukeena: Cleopatra. Zinta prestatu eta filmatu zuten mota ororen hondamendiek Mankiewiczen osasuna hondatu zuten, errekiperatzeko bi urte behar izan baitzituen. Ikusgarritasun handiko filma izan arren, Cleopatrak kritika eta publikoa desengainatu zituen estreinaldian, eta inoiz izan den dirurik handienetako bat bihurtu zen.

1967an, Mujeres en Venecia zuzendu zuen, kritikak eta ikus-entzuleek hotz-hotzean jaso zuten fulma; 1970ean Western bakarra egin zuen, El dia de los tramposos. Eta 1972an amaitu zuen bere karrera zinematografikoa, Anthony Shafferren La huella antzerki-lanaren egokitzapena filmatzean. “inoiz film txarri egin ez zuen zuzendaria “ deitzen zioten. Mankiewicz, batez ere, gidoilari handi eta kultua da, literatura-egokitzapenetan aditua. Bere istorioen egitura eta pertsonaien karakterizazioa zaintzen zituen, eta aktoreen zuzendari handia zen, bere filmen elkarrizketetan birtuososmora iristen zena.